Álver á Bakka slegið af

Þessa dagana birtast fréttir þess efnis að ekki verði af álveri á Bakka. Engum kemur það lengur á óvart enda hefur það verið öllum ljóst sem að málinu hafa komið að samið var um það þegar núverandi ríkisstjórn var mynduð að ekki yrði byggt álver á Bakka. Fyrsta vísbendingin um að þessu myndi verða var úrskurður Þórunnar Sveinbjarnardóttur um sameiginlegt mat á verkefninu á Bakka. Úrskurður sem samkvæmt Þórunni átti að tefja verkefnið um í mestalagi 2 vikur en stöðvaði í raun allar framkvæmdir í Þingeyjarsýslum í vel á þriðja ár. Sú stöðvun kostaði sveitarfélagið Norðurþing tugi milljóna og að lokum neyddist sveitarfélagið til að selja 90% af hluta sínum í Þeistareykjum ehf þegar formlegu samstarfi við Alcoa var slitið. Auðvitað til ríkisins sem sett hafði á hið sameiginlega mat.

Ofan á þetta hefur svo bæst stefna ríkisstjórnar um að friða Gjástykki sem auðvitað takmarkar það magn af orku sem fáanlegt er í verkefnið. Ekki virðist lengur möguleiki að flytja umfram orku tímabundið frá Kárahnjúkum til koma verkefninu á Bakka af stað, enn síður er aðgangur að umframorku í kerfinu til verkefnisins. En báðir þessir möguleikar voru upp á borðinu í árdögum álvers á Bakka. Enda hafa núverandi stjórnvöld engan áhuga á því að álver á Bakka verði að veruleika. Heiðarlegast gagnvart heimamönnum hefði verið að segja mönnum það frekar en að ýta verkefninu til hliðar á þennan hátt og kenna áhugaleysi Alcoa um stöðuna. Áhugaleysi sem við sem unnið höfum með Alcoa höfum ekki fundið fyrir.

Heimamenn eru auðvitað ekki hrifnir af því að álver á Bakka sé slegið af, almennt hefur verið góður stuðningur við byggingu þess. Byggt á því að 250 þúsund tonna álver skapar um 700 bein og óbein störf. Einmitt þann fjölda starfa sem svæðið hefur tapað á síðustu 15 árum. Talið er að íbúum í Þingeyjarsýslum myndi fjölga um 1000 að lágmarki við byggingu þess. Heimamenn hafa litið á rekstur álvers sem trausta kjölfestu á atvinnulífi svæðisins. Þeir hafa einnig vitað að með því myndu þau umsvif sem skapast við hagnýtingu orku í Þingeyjarsýslum verða í Þingeyjarsýslum.

Nú er hefur ríkið sem verið hefur okkar helsti samstarfsaðili varðandi byggingu álvers á Bakka slegið það af og ákveðið að orkan skuli fara til minni iðnaðarkosta. Heimamenn eru auðvitað ekki mótfallnir minni iðnaðarkostum og bjóða þau fyrirtæki sem vilja fjárfesta á svæðinu velkomin. Þessi stefnubreyting þýðir einfaldlega að ríkisvaldið verður að leggja umtalsverða fjármuni í uppbyggingu innviða svo sem vega og hafnaframkvæmdir á næstu árum.

Að lokum tel ég rétt að hald því til haga að enginn friður verður um virkjun orkunnar í Þingeyjarsýslu nema hún nýtist  til þess að byggja upp störf í Þingeyjarsýslum með þeim hætti sem stefnt hefur verið að síðastliðin áratug. Um það standa Þingeyingar sameinaðir.

Grein birt í Morgunblaðinu 16. september.