Eitthvað annað

Nú berast fréttir af því að best sé að orkan á Þeistareykjum verði notuð í eitthvað annað(en álver líklega). Þessi umræða fer nú á kreik þegar styttist í að viljayfirlýsing Alcoa, Norðurþings og ríkisins um álver á Bakka rennur út. Það vekur furðu fyrst menn eru svo áhugasamir um eitthvað annað hversvegna hefur það ekki byggst upp á suðvesturhorninu. Gæti það verið að þetta annað sé eitthvað rýrt í roðinu?

 Hvað varðar Norðurþing þá er mikil áhugi á að láta á það reyna hvort samningar takast um byggingu álvers Alcoa á Bakka. Um yrði að ræða nákvæmlega eins álver og byggt var á Reyðarfirði hugsanlega aðeins minna. Mörg rök hníga að því að þetta sé góður kostur í atvinnuuppbyggingu. Ál hefur verið framleitt á Íslandi frá því árið 1970 í álverinu í Straumsvík. Fáar atvinnugreinar hafa jafnmikinn stöðugleika í mannahaldi og álver. Ég held að einungis mjólkursamlög státi af viðlíka tryggð starfsmanna við fyrirtæki. Líklegt er að aukin þörf verið fyrir ál næstu áratugina í það minnsta. Þannig að álver hafa langan líftíma og frekar litla áhættu.

Framkvæmdum við álverið á Bakka myndi fylgja stórskipahöfn með öllum þeim umsvifum sem henni fylgir. Til yrðu minnst 450 störf í álverinu. Uppbygging Fjarðaráls hefur sýnt að stór hluti vinnuaflsins í álverinu setur sig niður í næsta bæ við álverið sem í þessu tilviki er Húsavík. Áhrifin yrðu þannig veruleg til styrkingar búsetu í Þingeyjarsýslum.

Líta verður raunsætt á það að afar lítið er um nýfjárfestingar í öllum heiminum í dag. Ekki er líklegt að teknar verði ákvarðanir um fjárfestingar fyrr en menn hafi traust á því að það sjái fyrir endann á kreppunni erlendis. Þessi staða er bæði uppi vegna álvera en einnig vegna "eitthvað annað". Þá er bein afleiðing af úrskurði Þórunnar Sveinbjarnadóttur um sameiginlegt mat sá að ekki er hægt að bora tilraunaholur í Kröflu og á Þeistareykjum. Það er því ekki hægt að meta með fullri vissu hversu mikið afl er hægt að virkja á svæðinu. Það var þó eitt af meginverkefnunum í viljayfirlýsingunum.

Stefnt er að því að sameiginlegt umhverfismat liggi fyrir næsta vor. Þegar því er lokið verður aftur mögulegt að hefja tilraunaboranir á Þeistareykjum. Endanleg ákvörðun um byggingu álvers verður því ekki tekin fyrr en að þeim loknum.

Niðurstaðan er því sú að skynsamlegt sé fyrir Þingeyinga að framlengja viljayfirlýsingu við Alcoa. Klára mat á umhverfisáhrifum og rannsóknaboranir í framhaldinu. Það sé tryggasta leiðin til uppbyggingar stóriðju í Þingeyjarsýslum.

Verði tekin ákvörðun um eitthvað annað þá verður það að vera eitthvað stærra og meira en "eitthvað annað".